Afgelopen maanden is het participatietraject Luchthavenbesluit voor Rotterdam The Hague Airport (RTHA) verschillende keren in het nieuws geweest. Niet zelden ging het in deze nieuwsberichten over de spelregels binnen het proces. Er werd onder andere een beeld geschetst dat deze spelregels zouden betekenen dat 1) participanten absolute geheimhouding wordt opgelegd, 2) dat bepaalde onderwerpen niet besproken zouden mogen worden en 3) dat participanten uit het proces zijn gezet door de projectbegeleiding.

Mede op aanvraag van verschillende participanten heeft het projectteam besloten om binnen en buiten het traject meer uitleg te geven bij de gehanteerde spelregels. Zo is het onderwerp enerzijds meermaals aan bod gekomen in gesprekken met participanten en hun achterban. Anderzijds leent het thema zich goed voor een item op de website om het bredere publiek te informeren. Dit artikel is daar het resultaat van.

Het algemene beeld

Allereerst: de spelregels die participanten gezamenlijk hanteren zijn terug te vinden op de website (klik hier). In de mediaberichten gaat het vooral om de volgende drie onderdelen:

  • Elkaar niet verrassen in de (social) media en niet over anderen praten met betrekking tot dit proces in de (social) media.
  • Stukken uit dit proces worden alleen met anderen gedeeld na bespreking en goedkeuring van de projectorganisatie.
  • Stukken worden niet met de media gedeeld, tenzij er expliciet toestemming is gegeven door de betreffende partijen.

De spelregels moeten deelnemers aan het proces voldoende veiligheid bieden, om vrijuit informatie te kunnen delen. Zodat partijen ideeën, overwegingen en bedenkingen kunnen uitwisselen, zonder dat ze daar gelijk publiekelijk op bekritiseerd worden. Of wanneer er bijvoorbeeld concept stukken gemaakt worden, die niet gelijk voor de hele wereld te lezen zijn. Ze zijn immers nog concept. Dat geldt overigens niet voor gezamenlijk vastgestelde stukken, die zijn (na akkoord van de deelnemers) altijd openbaar en worden standaard op de website van het participatietraject geplaatst. Zie bijvoorbeeld de planning, de compacte passagierslijst en het JFF-onderzoek.

Spelregels vragen om geheimhouding

Zoals te lezen valt in de stukken; in de spelregels staat niets over geheimhouding. Sterker nog, informatie kan altijd met de eigen achterban worden gedeeld. Onderdeel van deze afspraak is natuurlijk wel dat diezelfde achterban de spelregels respecteert. Dat geldt in gelijke mate voor commerciële partijen, overheden en bewonersvertegenwoordigers.

Het delen van informatie met mensen buiten het proces is ook niet onmogelijk. Dit vraagt echter wel een goede afweging en afstemming. In eerste instantie van het projectteam, maar indien nodig wordt dit besproken met de participanten. Zij zijn immers eigenaar van de informatie die wordt besproken in dit proces.

Onderwerpen die niet besproken mogen worden

De spelregels zeggen niets over de inhoud. Het zijn gedragsregels en procesregels: hoe gaan partijen met elkaar om in dit proces en wat mogen zij van elkaar (en van dit proces) verwachten? Er staat dus niets in de spelregels dat participanten belemmerd om onderwerpen in te brengen.

Gelijktijdig vraagt een goed proces wel om enkele kaders, zo ook het participatietraject LHB RTHA. Uiteindelijk is het doel van het proces namelijk om een voorkeursscenario te ontwikkelen, op basis waarvan de initiatiefnemer van het proces, Rotterdam The Hague Airport, een Luchthavenbesluit (LHB) aan kan vragen. Het voorkeursscenario mag dus spreken over groei, krimp of een ander scenario, maar het moet dus wel input zijn voor een aanvraag LHB. Sluiting van RTHA bijvoorbeeld, voldoet hier niet aan.

Daarnaast zijn er wettelijke en juridische kaders (regionaal, landelijk en internationaal) die maken dat niet alle gewenste uitkomsten behaald kunnen worden. Zoals bijvoorbeeld richtlijnen vanuit de Europese Unie, die maken dat er door een luchthaven niet te sturen is op de bestemming of afstand van een vlucht. Deze kaders maken dat simpelweg niet alle oplossingen mogelijk zijn.

Het projectteam stuurt aan op een realiseerbaar en haalbaar voorkeursscenario. Bijvoorbeeld door met participanten te spreken over criteria waaraan ideeën getoetst zullen worden. Ook deze criteria zijn inmiddels gezamenlijk vastgesteld en staan op de website (zie hier). Deze kaders hebben echter niets te maken met de spelregels. Kortgezegd: letterlijk alles mag besproken worden door participanten, maar het liefst steken deelnemers zo min mogelijk tijd in het bespreken van opties waarvan men op voorhand al weet dat die niet haalbaar zijn verderop in het traject.

Spelregels en deelname aan het participatietraject

Als laatst is er in de media veel geschreven over de spelregels in relatie tot de deelname van partijen aan het participatietraject.

Het georganiseerde proces is opgezet rondom een veilig gesprek voor en door participanten. De gehanteerde spelregels bewaken deze veiligheid. Organisaties zijn daarom door de procesbegeleiding uitgenodigd om te participeren onder deze gezamenlijk vastgestelde spelregels. Het staat partijen vervolgens vrij om te kiezen al dan niet deel te nemen. Van het actief uitsluiten, danwel weren van partijen door de procesbegeleiding is op geen enkele manier sprake.

Eén partij, te weten de vereniging Bewoners tegen Vliegtuigoverlast, heeft aangegeven niet mee te kunnen doen onder de gestelde spelregels. Met hen is de procesbegeleiding tot op heden nog in gesprek om te onderzoeken of deelname toch alsnog mogelijk is.

Tot slot

Het participatietraject leeft in de omgeving van Rotterdam The Hague Airport en kan begrijpelijk tot vragen leiden. Het proces is veelomvattend, de inhoud is complex en de uitkomsten kunnen grote gevolgen hebben voor allerlei partijen en individuen. Het projectteam is daarom beschikbaar voor vragen en vult de website regelmatig met content over het proces, zowel gevraagd als ongevraagd.

Mocht u na het lezen van dit artikel nog vragen hebben, of een verzoek om meer informatie, neem dan gerust contact op met het projectteam via info@luchthavenbesluit.nl.